ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေတြးေခၚၿပီး ေရးသားေပးလိုက္ပါတယ္ ....။
ဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား႐ွင္ ဟာ (၆) ႏွစ္တာ ကာလပတ္လံုး ဆင္းရဲတဲ့က်င့္စဥ္နဲ႔ က်င့္ႀကံအားထုတ္ခဲ့ရာမွာ သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္ မေရာက္႐ွိခဲ့ပါဘူး ....။ အဲဒီအခ်ိန္မွာမွ ျပန္လည္ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၿပီး မဇၥိဳမပဋိပဒါ လို႔ေခၚတဲ့ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ကို လိုက္နာၿပီး က်င့္ႀကံပြားမ်ားခဲ့တာ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ သစၥာေလးပါးကုိ ထုိးထြင္းသိျမင္ၿပီး သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။
ဒီ မဇၥိဳမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း အခ်က္(၈)ခ်က္ ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ ...။ ဒီ လမ္းစဥ္(၈)ရပ္ (သို႔မဟုတ္) မဇၥိဳမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ ကို အဂၤလိပ္လို "Noble Eightfold Path" "Middle Way" စသည္ျဖင့္ အဆင္ေျပသလို ျပန္ဆိုၾကတာကိုေတာ့ ဖတ္ဘူးပါေသးတယ္ ...။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအမ်ားဆံုးေနထိုင္ရာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ေကာ ဘုရား႐ွင္ရဲ႕ ေဟာႀကားတဲ့ စကားကို ဘယ္ေလာက္လိုက္တာၾကသလဲ ?
ဒီေမးခြန္းကို ဘုရား႐ွင္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္(၈) ရပ္နဲ႔ အတူယွဥ္တြဲၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ ....။ ေမးခြန္းအတြက္ အေျဖတစ္ခုေတာ့ ထြက္လာေကာင္းပါရဲ႕ ....။
(၁) သမၼာဒိ႒ိ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၁) အေနနဲ႔ သမၼာဒိ႒ိ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ ...။ ျမန္မာလိုတိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့အျမင္၊ မွန္ကန္တဲ့ နားလည္မႈ လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လိုဆိုရင္ေတာ့ Right View, Right Understanding လို႔ေျပာရမွာပါ ...။မွန္ကန္တဲ့အျမင္ရွိဘုိ႔အတြက္ အျမင္မွန္ဘုိ႔ေတာ့ လုိအပ္ပါတယ္။ အျမင္မွန္ဘုိ႔အတြက္ မွန္ကန္တဲ့ နားလည္မႈ ရွိဘုိ႔လုိပါတယ္။
လက္႐ွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ သမၼာဒိ႒ိ အားနည္းေနတယ္ လို႔ေျပာရမွာပါ ...။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဘက္က အားနည္းမႈေတြ႐ွိေနသလို ျပည္သူေတြဘက္ကလည္း အားနည္းမႈေတြ ႐ွိခဲ့တာ အမွန္ပါ ...။ ဒီလိုအားနည္းမႈေတြေၾကာင့္ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတဲ့ သတင္းေတြ ၾကားခဲ့ရၾကသလို ၾကည္ကြဲစရာျမင္ကြင္းေတြကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ခဲ့ၾကၿပီးပါၿပီ .....။ ေ႐ွ႕ဆက္ေလွ်ာက္မဲ့ ခရီး အတြက္ ဒီလိုအျဖစ္ဆိုးေတြကေန ကင္းလႊတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို႔ေတာ့ လိုအပ္မယ္ထင္ပါတယ္ ....။ သမၼာဒိ႒ိ အားေကာင္းလာေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမွာပါ ...။
(၂) သမၼာသကၤပၸ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၂) အေနနဲ႔ သမၼာသကၤပၸ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့အေတြး လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ "Right Resolutions" "Right Aspirations" "Right Ideas" စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျပန္ဆုိၾကတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီး တစ္ပါးကေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အေတြးကို အဂၤလိပ္လို "Right Thoughts" လို႔ျပန္ဆိုသင့္ေၾကာင္းေျပာတာ ၾကားဖူးပါတယ္ ....။ ဘယ္လိုဘဲ ဘာသာျပန္ပါေစ အေရးမႀကီးပါဘူး ...။ အေရးႀကီးတာက လူတိုင္း လူတိုင္းရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ မွန္ကန္တဲ့အေတြးေတြကို အၿမဲမျပတ္ ေတြးေခၚေနၾကဖို႔ လိုအပ္မွာပါ။ဒီမိုကေရစီ ဆိုတဲ့ ေခတ္စနစ္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရအဖြဲအစည္းေတြမွာခ်ည္းဘဲ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူ အားလံုးမွာလည္း တာ၀န္႐ွိတဲ့ သေဘာတရားပါ ....။ ဒီေနရာမွာ အစိုးရ ဟာ "အာဏာပိုင္" မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူကတင္ေျမွာက္ထားတဲ့ "အုပ္ခ်ဳပ္သူ" သာလွ်င္ျဖစ္ပါတယ္....။
ဒီေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ် ျမန္မာ့ျပႆနာေတြမွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ မွန္ကန္တဲ့ အေတြးေတြ အားနည္းခဲ့ၾကေတာ့ ဒုကၡဆင္းရဲေတြနဲ႕ ႀကံဳခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ သိသာလွပါတယ္ ...။ သမၼာသကၤပၸ အားေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရအံုးမွာပါ .....။
(၃) သမၼာ၀ါစာ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၃) အေနနဲ႔ သမၼာ၀ါစာ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့စကား လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အေပၚကလမ္းစဥ္ေတြ အားနည္းၿပီး ျပႆ နာေတြ ေပၚေပါက္လာ တဲ့အခ်ိန္မွာ သမၼ၀ါစာ ဆိုတဲ့ မွန္ကန္တဲ့စကားကေတာ့ ထြက္ေပၚလာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး ....။ကုိယ္ေျပာတဲ့စကား မွန္ကန္ေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ နား၀င္ခ်ဳိေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ ကုိယ္ေျပာလုိက္တဲ့စကားဟာ သူတစ္ပါးအတြက္ အသုံးတည့္ရပါမယ္၊ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစရပါမယ္။ အက်ဳိးရွိရပါမယ္။
"What one utters is not only true, sweet and pleasant but also useful, fruitful and beneficial."
သမၼာ၀ါစာ စကားဟာ ေျပာသူေရာ နားေထာင္ရသူကိုပါ စိတ္ခ်မ္းေျမ႕ေစတာ အမွန္ပါ ...။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြလည္း သမၼာ၀ါစာ အားေကာင္းလာေအာင္ ပိုၿပီးႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္ ...။
(၄) သမၼာကမၼႏၲ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၄) အေနနဲ႔ သမၼာ၀ါစာ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ အလုပ္မွန္တာ လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိ ဆိုရင္ေတာ့ Right Action လို႔ျပန္ရမွာပါ။ လူ႕ေလာကမွာ အေျပာအဆိုမွန္ေန႐ံုနဲ႔ မၿပီးေသးဘဲ အလုပ္မွန္ဖို႔လည္းလိုတယ္ ဆိုတာကို ဘုရား႐ွင္က ေထာက္ျပ ေဟာၾကားခဲ့တာပါ။ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္ေတြအေျခခံၿပီး သူ႔တပါးအသက္ သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ ခုိးျခင္း၊ သူတပါးသားမယား ျပစ္မွားေစာ္ကားျခင္းတုိ႔ကုိ မလြန္က်ဴးဘူးဆုိရင္ Right Action လို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္ ...။ အခုျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ် ျမန္မာ့ျပႆနာေတြမွာေတာ့ Right Action ကိုမေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး .... Wrong Action လို႔ေျပာလို႔ရတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကိုဘဲ ေတြ႕ေနၾကရမွာပါ ....။ ဒီေတာ့ သမၼာကမၼႏၲ အားေကာင္းၾကဖို႔ လိုေနၿပီေပါ့ ....။
(၅) သမၼာအာဇီ၀
လမ္းစဥ္အမွတ္(၅) အေနနဲ႔ သမၼာအာဇီ၀ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့စီးပြါးေရးလုပ္ငန္း လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိ ဆိုရင္ေတာ့ Right Livelihood လို႔ျပန္ရမွာပါ။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားေနတဲ့ စကားလံုးျဖစ္ ေပမဲ့ တကယ္လိုက္နာႏိုင္တဲ့သူက နည္းပါးလွပါတယ္ ....။ ဒုကၡဆင္းရဲေတြ၊ ျပႆနာေတြ ၾကားမွာ စီးပြား႐ွာရတာ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာတဲ့စကားေတာင္ ၾကားဖူးပါေသးတယ္ ...။ဗုဒၶဘာသာစာေပထဲမွာ မလုပ္ရမဲ့စီးပြါးေရးလုပ္ငန္း ငါးမ်ဳိး ကုိ ျပဆုိထားပါတယ္။
- လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈ (Trading Arms)
- လူကုန္ကူးမႈ (Trading Human beings)
- သားငါးေမြးျမဴေရး (Trading Animals/Flesh)
- အရက္၊ မူးယဇ္ေဆး၀ါး (Trading Intoxicating Drinks)
- အဆိပ္ (Trading Poison)
(၆) သမၼာ၀ါယာမ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၆) အေနနဲ႔ သမၼာ၀ါယာမ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိ ဆိုရင္ေတာ့ Right Effort လို႔ျပန္ရမွာပါ။ဗုဒၶစာေပမွာ မွန္ကန္တဲ့ႀကဳိးစားအားထုတ္မႈေလးမ်ဳိး ရွိတယ္။
- ျဖစ္ေပၚၿပီးတဲ့မေကာင္းမႈအကုသုိလ္ေတြကို ပယ္စြန္႔ႏုိင္ေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း။
- မျဖစ္ေသးတဲ့ မေကာင္းမႈအကုသုိလ္ေတြကုိ မျဖစ္မိေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း။
- မျဖစ္ၿပီးေသးကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြကုိ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း။
- ျဖစ္ၿပီးတဲ့ကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြကုိ တုိးပြါးလာေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း။
ဒီေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ အ,ကုသိုလ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ပယ္စြန္႔ၾကရပါမယ္ ....။ ဒါေတြကို စံနမူနာယူၿပီး ေနာက္ျဖစ္လာမဲ့ ျပႆနာ (အ,ကုသိုလ္) ေတြကို မျဖစ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားမွ ရပါမယ္ ....။ ဒီ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး တိုးတက္ စည္ပင္ေရး (ကုသိုလ္) အတြက္လည္း ႀကိဳးစားၾကရပါမယ္ ....။ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီ ဆိုရင္ လည္း ေရ႐ွည္တည္တံ့ႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရပါအံုးမယ္ ...။ ဒါမွသာ သမၼာ၀ါယာမ လမ္းစဥ္သို႔ ေရာက္႐ွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ....။
(၇) သမၼာသတိ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၇) အေနနဲ႔ သမၼာသတိ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့သတိ လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိ ဆိုရင္ေတာ့ Right Mindfulness လို႔ျပန္ရမွာပါ။ဘာသာေရး( ေလာကုတၱရာ) အတြက္သာမက လူမႈေရး (ေလာကီ) နယ္ပယ္အတြက္ပါ သတိ ဆိုတဲ့ စကားလံုးက အရမ္းေလးနက္တန္ဖိုးထားသင့္တဲ့ စကားလံုးေလးပါ ...။ အရာရာမွာ သတိလက္လြတ္ ျဖစ္ရင္ အမွားေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရစၿမဲပါ ....။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ ျပည္သူျပည္သားအားလံုး ရဲ႕ရင္ထဲမွာ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ သတိတရားေတြ ကိန္းေအာင္းေနဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္ ....။ ဒီလိုဘဲ တစ္ဘက္စြန္းေရာက္တဲ့ သတိတရားေတြ မကိန္းေအာင္း ဖို႔လည္း အေရးႀကီးလွပါတယ္ ...။ ဒါမွသာ သမၼာသတိ လမ္းစဥ္နဲ႔ ကိုက္ညီႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ....။
(၈) သမၼာသမာဓိ
လမ္းစဥ္အမွတ္(၈) အေနနဲ႔ သမၼာသမာဓိ လို႔ ဘုရား႐ွင္ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္...။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆို မယ္ဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့သမာဓိ လို႔ျပန္လို႔ရပါတယ္ ...။ အဂၤလိပ္လုိ ဆိုရင္ေတာ့ Right Concentration လို႔ျပန္ရမွာပါ။ဒီလမ္းစဥ္ကေတာ့ အထက္မွာေဖၚျပခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ မလြဲမေသြ ရင္ထဲမွာကိန္း ေအာင္းလာမဲ့ လမ္းစဥ္တစ္ခုပါ ....။ ႏိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ လူတန္းစားေတြ အေနနဲ႔ ေက်ာသားရင္သား မခြဲျခားဘဲ ဥပေဒအတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္စီမံရမွာ ျဖစ္သလို အုပ္ခ်ဳပ္ခံျပည္သူေတြ အေနနဲ႔လည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြမို႔ ေျမွာက္ထိုးပင့္ေကာ္ ျပဳလုပ္ေနစရာ မလိုပါဘူး ...။ ဒါမွသာ သမၼာသမာဓိ လမ္းစဥ္နဲ႔ ကိုက္ညီႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ....။
ဘုရား႐ွင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့တဲ့ မဇၥိဳမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး FreeIdea တို႔ငယ္ငယ္တုန္းက "အေတြး အျမင္" စာေစာင္တစ္ခုမွာ ဖတ္ဖူးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာတိုေလးတစ္ခုကို သတိရမိပါေသးတယ္ .....။
" အျမင့္ မွာ ေနလွ်င္ ေလတိုက္၍ ေၾကြတတ္သည္
အနိမ့္ မွာ ေနလွ်င္ ေျမြ ကိုက္၍ ေသတတ္သည္
ဤစကား ႏွစ္လီကို ႀကံစည္ကာ ေတြးဆၾကည့္လွ်င္
လူတို႔မွာ မနိမ့္၊ မျမင့္၊ မတိမ္း၊ မေစာင္း
တံငါလုလင္ မွ်ားႀကိဳးငင္ သို႔ .... "
ဆိုတာေလးပါ ....။ တံငါသည္ေတြ
ငါးမွ်ားတဲ့အခါမွာ ငါးစာ ကို ငါးလာစားတဲ့အခ်ိန္ မွ်ားတံကို
ခပ္ျပင္းျပင္းငင္ လိုက္ရင္ (သို႔မဟုတ္) ေျဖးေျဖးေလးငင္လိုက္ရင္ ငါး
ကိုမဖမ္းမိႏိုင္ပါဘူး ....။ အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး အေနေတာ္ေလး ငင္ လိုက္မွ
ငါးကို ဖမ္းမိႏိုင္မယ္ ဆိုတာေလးကုိ ဥပမာထားၿပီး အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ရဲ႕
သေဘာေလးကို ေရးသားထားတာပါ ...။လက္လွမ္းမီသေလာက္၊ ဥာဏ္မီသေလာက္ ေရးသားျပတာပါ ....။ ေတြးေခၚမႈေလးအေပၚ ေ၀ဖန္စရာ႐ွိ ခဲ့ရင္ Comment မွာေရးခဲ့လို႔ ရပါတယ္ ...။ ဘုရားေဟာလမ္းစဥ္ (၈) ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး DHAMMA GARDEN CENTRE မွ လမ္း ဆိုတဲ့ Post ေလးကို ကိုးကားထားပါတယ္ ...။
မိတ္ေဆြမ်ားအားလံုး ဘုရားေဟာ မဇၥိဳမပဋိပဒါ လမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ၾကပါေစ .....။
အရမ္းကို တန္ဖိုးရွိတဲ့ စာစုေတြပါ တင္ေပးသူအားလုံးကို လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္
ReplyDelete